کشور پهناور ایران در منطقهای قرار گرفته که باستانشناسان از آن بهعنوان «گهواره - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - تمدن» یاد میکنند. به این جهت، وفور محوطههای باستانی چند ده هزار ساله در فلات ایران عجیب نیست. از شواهد مختلف باستانشناسی اینطور - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - بر میآید که در فلات ایران اقوام و تمدنهای متنوعی زندگی میکردند و از آثاری که برجای مانده میتوان به پیچیدگیها و پیشرفته بودن این فرهنگهای ماقبل تاریخی پیبرد. براساس آنچه اکنون دانسته میشود، ایران حداقل از ۱۲ هزار سال قبل دارای سکنه بوده است و در نقاط مختلف آن اقوامی با - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - زبانها، فرهنگها و آداب و رسوم مختص به خود زندگی میکردند. در - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - این مطلب مختصر سعی بر این است که نگاهی اجمالی به برخی از مهمترین محوطههای ماقبل تاریخی ایران بیندازیم.
تمدن باستانی جیرفت، نماد تمدن ایران پیش از - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - تاریخ است. قدمت این تمدن پیشاتاریخی به ۴۳۰۰ - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - سال قبل بازمیگردد. در حالی که امروز جیرفت شهری در استان - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - کرمان است، اما - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - یافتههای باستانشناسی در این منطقه حاکی از وجود تمدنی بزرگ در نزدیکی شهرستان جیرفت و هلیلرود کنونی است. قدمت محوطهی باستانی جیرفت به هزارهی سوم پیش از عصر حاضر برمیگردد. این منطقه، زمانی پل ارتباطی بین «تمدن - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - ایلام» در غرب و «تمدن دره سند» - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - در شرق بوده است. دکتر یوسف مجیدزاده، باستانشناس و - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - متخصص باستانشناسی پیش از تاریخ و تمدن بینالنهرین، اولین کسی بود که در سال ۱۳۸۲، تمدن جیرفت را به جهانیان شناساند.
اما قبل از دکتر مجیدزاده، باستانشناسان دیگری نیز از این محوطهی باستانی دیدن کرده بودند. سِر مارک اورل اشتین، باستانشناس مجارستانی-بریتانیایی، اولین کسی بود که پژوهشهای علمی را در این جیرفت انجام داد. بهدنبال او، سایر باستانشناسان ایرانی و خارجی نیز به کاوش و - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - حفاری این محوطه باستانی پرداختند. پژوهشهای متعددی که در مورد تمدن باستانی جیرفت انجام گرفته نشان از ارتباط بین این تمدن با سایر تمدنهای واقع در کرمان، سیستان و بلوچستان، هلیلرود و تپه کنارصندل دارد.
براساس بررسیهای سالیابی که روی کشفیات تمدن جیرفت صورت گرفته، قدیمیترین آثار باستانی این تمدن ۷۰۰۰ سال قدمت دارند. دکتر مجیدزاده جیرفت را «مهد تمدن بشری» میداند. دکتر مجیدزاده، گواه ادعای خود را کشف نسخههای خطی در زیگورات (والاترین نیایشگاه برای پرستش خدایان) جیرفت میداند. به گفته باستانشناسان، تمدنهای جیرفت و هلیلرود بهعنوان دو مرکز مهم تمدن شرق، هزاران سال قبل از عصر حاضر، دارای معابد و کاخها و باروها و سازمانهای شهری پیشرفتهای بودهاند. به همین جهت، برخی مورخان و باستانشناسان به جیرفت، لقب «بهشت گمشده» را دادهاند.
تندیسی از تمدن جیرفت - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - که بین ۴۸۰۰ تا ۴۳۰۰ سال قدمت - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - دارد
جیرفت با داشتن آبوهوای مطلوب، تنوع گیاهی بالا، خاکی حاصلخیز و گونههای جانوری حتی در دورهی سلجوقیان نیز به تفرجگاه شاهان این سلسله بدل شده بود. از این رو، مردمانی که ۷۰۰۰ سال قبل در این ناحیه میزیستند در انتخاب محل زندگی - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - خود تمامی جوانب را در نظر گرفته بودند. کشف نسخ خطی و زیگورات، به همراه آثار باستانی دیگر، حاکی از آن است که تمدن باستانی جیرفت حداقل به اندازه تمدنهای بینالنهرین و سومریان قدمت دارد.
از آنچه اکنون میدانیم آنطور بر میآید که بیش از نیمی از محوطه باستانی جیرفت را گورستانهایی تشکیل میداده که تا ۵۰۰۰ سال قبل از عصر حاضر قدمت دارند. آثار باستانی که از این گورها به دست آمدند نشان میدهد که مردمان این سرزمین عمیقا به زندگانی پس از مرگ باور داشتهاند و همچون دیگر فرهنگهای ماقبل تاریخی، مردگان خود را - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - با - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - زیورآلات و اشیای گرانبهایی دفن میکردند.
کشف زیگوراتی که از خشت ساخته شده بود، جذابیت باستانی دیگری است که نشان میدهد، مردمان تمدن جیرفت، همواره به نیایش خدایان خود میپرداختند. - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - باستانشناسان، قدمت زیگورات جیرفت را نیمه اول هزاره سوم پیش از عصر حاضر میدانند. در همین حال، باید ذکر کنیم که هنوز برخی از مدخلهای اصلی این نیایشگاه باستانی بهدرست حفاری نشده است. - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - کشف دیگری که در محوطه باستانی جیرفت انجام گرفته، نسخه خطی یا کتیبهای است که حدود ۵۰۰۰ سال قدمتگذاری شده و - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - به باور پژوهشگران و مورخان، این - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - کشف شگفتانگیز نشان میدهد که مردمان جیرفت حداقل همزمان با تمدنهای بینالنهرین، خط را ابداع کردهاند.
در همین حال، در تپههای تاریخی جیرفت، ظروف و آثار باستانی کشف شده که همهی اینها نشانگر غنای فرهنگی و تمدنی پیشرفته در این منطقه از ایران باستان هستند. - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - عمده نقوشی که در این محوطه باستانی روی ظروف و سفالها به چشم میخورد حاکی از احترام عمیق - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - این مردمان به طبیعت است. در همین حال، در برخی از آثار باستانی نگارههایی از انسان و حیوان نیز دیده میشود که روی سنگ صابونی، برنز و چوب حکاکی شدهاند.
از نقوش و نگارههای حیوانات، ابزارآلات شکار و تزئینات دیگر اینطور برمیآید که مردمان این سرزمین با تمدنهای سومریان و بینالنهرین پیوندها و ارتباطات گستردهای داشتهاند. در همین حال، بخش دیگری از کشفیات تمدن جیرفت، علائمی از عروسکسازی، حکاکیهای ظریف روی سنگها و پیکرهتراشی به چشم میخورد. تمامی این کشفیات دال بر این است که مردمان تمدن جیرفت، دارای فرهنگ اساطیری غنی بودهاند.
شهر سوخته که در ۱۲۰ کیلومتری شهرستان زابل در استان سیستان و بلوچستان واقع شده، به گواه بسیاری از مورخان و باستانشناسان، تقاطع مسیرهای بزرگانی عصر - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - برنز در فلات ایران - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - بوده است. بقایای این شهر خشتوگِلی نشان از وجود تمدنی بسیار پیشرفته در شرق ایران دارد. باستانشناسان تاریخ ساخت شهر سوخته - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - را ۵۲۰۰ سال قبل میدانند و عقیده دارند که این شهر تا ۲۰۰۰ سال قبل نیز دارای سکنهی زیادی بوده است. نکتهای که شهر سوخته را از باقی محوطههای باستانی همعصر خود کاملا متمایز میکند، سازماندهی شهری بینظیر آن است. اکنون دانسته میشود که این شهر در زمان خود دارای محلههای مختلفی با کاربردهای گوناگون از مسکونی تا صنعتی و گورستان بوده است.
به عقیده پژوهشگران، - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - تغییرات آبوهوایی در هزارهی دوم پیش از عصر حاضر منجر به خالی از سکنه شدن این شهر باستانی شده است. نامگذاری این شهر باستانی هم به دلیل حداقل سه بار سوختن آن پیش از متروک شدن کامل است. اما به دلیل آبوهوای خشک و - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - بیابانی منطقه، آثار باستانی این - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - شهر بهخوبی حفظ شدند تا امروز به یکی از مطلوبترین محوطههای باستانی ایران بدل شود. به همین دلیل، باستانشناسان شهر سوخت را منبع غنی میدانند که میتواند برای مطالعه چگونگی ظهور تمدنهای پیچیده و تعامل آنها با سایر فرهنگهای باستانی هزاره سوم پیش از عصر حاضر، اطلاعات ارزشمندی را در اختیارشان قرار دهد. روی هم رفته، شهر سوخته، یکی از شگفتیهای دنیای باستان و نمونهای بینظیر از اولین، بزرگترین و پیشرفتهترین شهر عصر برنز تاریخ است.
تصویر متحرکی از «جام نقشِ بز» مشهور به اولین انیمیشن جهان از آثار باستانی شهر سوخته
به عقیده مورخان، شهر سوخته دارای سنت فرهنگی بزرگی بوده که روابط بازرگانی و فرهنگی متعددی با سایر فرهنگها و تمدنها از رود سند تا سواحل - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - جنوبی خلیج فارس، دریای عمان، جنوب - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - غربی ایران و آسیای میانه داشته است. بقایای باستانشناسی و کشفیات متعدد در این شهر ماقبل تاریخی دال بر نقش کلیدی آن بهلحاظ فلزکاری، ساخت ظروف سنگی، جواهرسازی و سفالگری دارد.
همانطور که گفتیم، شهر سوخته نمونهی برجستهای از برنامهریزی و سازماندهی شهری در دنیای باستان است. اکتشافات متعددی که در این شهر باستانی انجام - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - گرفته از وجود - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - گورستانها، کارگاهها و ساختمانهایی با کاربردهای تجاری و اجتماعی خبر میدهد. از این شواهد آنطور بر میآید که شهر - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - سوخته زمانی به بخشهای چندگانهای برای سکونت، کار و بازرگانی و گورستان تقسیم میشده که نشاندهندهی مرحلهی مهمی - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - از برنامهریزی شهری در دنیای باستان است. اما آنچه هنوز بهصورت معمایی در دنیای باستانشناسی باقی مانده، دلایل ظهور و سقوط غیرمنتظره شهر سوخته است.
از مهمترین کشفیاتی که در شهر سوخته انجام گرفته میتوان به جامی از جنس مرمر اشاره - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - کرد که در سال ۱۳۹۳ کشف شد. در سال بعد از آن هم باستانشناسان کیسه چرمی با نگارههای متعلق به عصر برنز را - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - در شهر سوخته کشف کردند. اما احتمالا مهمترین کشفی که تاکنون در یکی از محوطههای باستانی ایران زمین انجام گرفته، چشم مصنوعی باشد که در سال ۱۳۸۵ در این شهر باستانی کشف شد. به عقیده باستانشناسان، این کشف، قدیمیترین چشم مصنوعی جهان است.
جمجمه زن باستانی شهر سوخته بههمراه نخستین چشم مصنوعی جهان
این چشم مصنوعی بیش از - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - ۲٫۵ سانتیمتر قطر دارد و احتمالا از موادی سبُک مانند قیر ساخته شده است. در مرکز چشم علائمی شبیه به عنبیه و خطوطی نشانگر پرتوهای خورشید حکاکی شده و خود چشم هم با مفتولی طلایی در حدقه چشم نگه داشته میشده است. زنی که این چشم - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - مصنوعی به همراه بقایای استخوانیاش کشف شد، ۱۸۲ سانتیمتر بلندای قامت داشت که بسیار قد - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - بلندتر از زنان دوران خود بود. از آثار و علائم برجای مانده روی حدقه چشم آنطور بر میآید که این زن باستانی چشم مصنوعی را - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - برای مدت طولانی از زندگانیاش استفاده میکرده است. اسکلت این زن حدود ۴۸۰۰ تا ۴۹۰۰ سال قدمتگذاری شده است.
کشف شگفتانگیز دیگر در شهر سوخته، یک تخته نَرد بههمراه تاس و - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - مُهرههای بازی است که آن را به قدیمیترین تخته نرد جهان تبدیل کرده است. سایر آثار باستانی که در شهر شوخته کشف شدند نیز شگفتانگیزند. از جمله بقایای جمجمهای که میتواند شاهدی از - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - اولین - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - نمونههای جراحی مغز باشد و جام سفالینی که به باور برخی از باستانشناسان، اولین نمونه انیمیشن در جهان است.
تپه سیلک، محوطهی بزرگ باستانی در حومهی شهر کاشان، اصفهان و در نزدیکی باغ - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - معروف فین است. این فرهنگ باستانی که همبستگیهای - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - بسیاری با فرهنگهای زایندهرود داشته، اولین تمدنی است - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - که در - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - مرکز ایران ظهور کرده است. باستانشناسان، قدیمیترین سکونت در تپه سیلک را حدود ۶۰۰۰ تا ۷۵۰۰ سال قبل دانستهاند. همچنین گمان میرود که زیگوراتی که در محوطهی باستانی تپه سیلک کشف شده، حدود ۵۰۰۰ سال قبل ساخته شده است. تصور بر این است که فرهنگ سیلک و دیگر فرهنگهای مجاور به دلیل وجود منابع زیاد آب در این قسمت از ایران مرکزی شکل گرفتهاند. چشمهها و رودخانههای همیشه جاری این منطقه که هنوز هم به قوت خویش باقیاند، در قرون گذشته به دلیل فراهم کردن آبوهوای مطلوب و سرسبزی خود به تفرجگاه پادشاهان سلسله صفوی بدل شده بودند.
کوزهای با نقوش حیوانات از آثار باستانی تپه سیلک
تپه سیلک طی سه مرحله و در سالهای ۱۳۱۲، ۱۳۱۳ و ۱۳۱۷ توسط - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - گروهی از - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - باستانشناسان به سرپرستی رومن گیرشمن، باستانشناس فرانسوی اوکراینیتبار و متخصص ایران باستان و - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - همسرش تانیا گیرشمن کاوش شد. - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - دکتر یوسف - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - مجیدزاده و ای.دی مککورن - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - از دیگران باستانشناسانی - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - بودند که دههها بعد شروع به کاوش تپه سیلک کردند. این کاوشها بعدا توسط گروهی از باستانشناسان دانشگاه پنسیلوانیا و سازمان میراث فرهنگی به - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - سرپرستی دکتر صادق ملک شهمیرزادی - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - طی سالهای ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۸ پیگرفته شدند. بعد از آن، گروه دیگری از باستانشناسان به سرپرستی دکتر حسن فاضلی نشلی و رابین کونینگهام از دانشگاه - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - دورام انگلستان محوطهی شمالی تپه سیلک را حفاری کردند و به ۶ - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - گور متعلق به اواخر دورهی نوسنگی رسیدند.
متأسفانه بسیاری از آثار باستانی تپه سیلک بهدست مجموعهداران خصوصی - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - افتادند و بعدها از موزههای مهم جهان از جمله موزه لوور پاریس، موزه بریتانیا، موزه هنر متروپولیتن نیویورک سردرآوردند. در مقبرههای کشف شده در تپه سیلک آثار سفالین و همینطور ظروفی فلزی به چشم میخورد که نشان از ارتباطات گستردهی مردمان ساکن تپه سیلک با فرهنگهای همعصرش دارد. به سبب وفور آثار باستانی فلزی - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - در این محوطه، باستانشناسان گمان میکنند، تپه سیلک در عصر خود یکی از مراکز اصلی تولید فلز در مرکز ایران بوده است. مقادیر قابلتوجهی از بقایای فلزی تپه سیلک در دههی ۱۳۷۰ کشف شدند که شامل کورههای ذوب و ابزارها و آلات آهنگری بودند. در تپه سیلک، ویرانههایی کشف شد که به عقیده بسیاری قدیمیترین زیگورات جهان محسوب میشود.
تپه حسنلو، محوطه باستانی در نزدیکی شهر نقده در استان آذربابجان غربی است. به دلیل آتشسوزی گستردهای که موجب تخریب این محوطهی باستانی در اواخر قرن نهم پیش - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - از عصر حاضر شد، اساسا لایهای از شهر بهصورت کاملا دستنخورده باقی مانده و آثار متنوعی از مصنوعات و بقایای استخوانی تا ساختمانها و عبادتگاهها را در اختیار پژوهشگران - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - قرار داده است.
تپه حسنلو بزرگترین، تپه در دره رودخانه گادر است و بر دشت کوچکی به نام سولیدُوز مشرف است. این محوطهی باستانی در تپه مرکزی به ارتفاع ۲۵ واقع شده و در آن استحکامات - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - و - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - برجها و باروها با میادین سنگفرش شده به چشم میخورد. البته آنچنان که تصور میشود، وسعت تپه حسنلو در گذشته بسیار بزرگتر از حالا بود. اما با - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - پیشروی زمینهای زراعی و منازل مردمان محلی به تدریج از وسعت این تپه کاسته شد تا اکنون که از کل تپه حسنلو، تپه بزرگِ گِردی به قطر ۲۸۰ متری باقی مانده است.
جام طلای حسنلو (در میانهی تصویر)، از برجستهترین آثار باستانی ایران که - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - ۳۲۰۰ سال قدمت دارد
باستانشناسان گاهشماری سکونت در تپه حسنلو را به دورههای دهگانهای تقسیم کردهاند که از هزارهی ششم پیش از عصر حاضر تا قرن سوم عصر حاضر ادامه پیدا میکند. مشهورترین کشفیات تپه حسنلو را «جام طلای حسنلو« و «عشاق حسنلو» تشکیل میدهند. در ابتدا، کاوشهای تپه حسنلو با هدف بازنگری در تاریخ فرهنگی منطقه از - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - دوران نوسنگی - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - (۱۱۰۰۰ تا ۶۵۰۰ سال قبل) تا زمان فتح ایران توسط اسکندر مقدونی (تا سال ۳۳۴ پیش از عصر حاضر) انجام گرفتند. اما کشف غیرمنتظرهی جام طلای حسنلو در سال ۱۳۲۶، مسیر کاوشهای - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - باستانشناسی را تغییر داد. به این ترتیب، کاوشها و حفاریهای بعدی با هدف یافتن آثار بیشتری از عصر آهن انجام گرفتند. کشف دیگری که در تپه حسنلو انجام شد، عشاق حسنلو بود که در سال ۱۳۵۲ در حفاریهایی که به سرپرستی - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - رابرت دایسون از دانشگاه پنسیلوانیا انجام گرفت کشف شدند.
تپه گنج دره، یکی دیگر از سکونتگاههای مقابل تاریخی ایران است که در روستای قیسوند، شهرستان هرسین، استان کرمانشاه واقع شده است. تپه گنجدره برای اولینبار در سال ۱۳۴۵ توسط پروفسور فیلیپ اسمیت، باستانشناس کانادایی کشف شد. - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - پروفسور اسمیت بعدا طی چهار فصل به کاوش و حفاری این محوطهی دوران نوسنگی پرداخت. قدیمیترین سکونتگاه کشف شده در این محوطه حدود ۱۰۰۰۰ سال قدمت دارد و شواهدی از اولین اهلی کردن بز در آن به - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - چشم میخورد. با - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - این حال، تنها مدرک قطعی از کشاورزی را میتوان وجود بقایای جو در تپه گنجدره دانست.
تندیس گِلی از یک گراز از آثار باستانی تپه گنجدره
گنجدره به عقیده باستانشناسان از اواخر هزارهی هشتم تا اواسط هزارهی ششم پیش از عصر حاضر دارای سکنه بوده است. در گنجدره بقایایی از ظروف - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - سفالین و همینطور پیکانهای سنگی، اشیای استخوانی، کوزهها، کاسهها، مهرهها و زینتآلات دیگر کشف شده که قدمت این آثار باستانی تا ۷۳۰۰ سال پیش از عصر حاضر تخمین زده میشود. کشف ویرانههای سکونتگاههای کهن - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - به همراه آثار و بقایای ظروف سفالی خبر از سنت دیرینه خانهسازی و سفالگری در بین مردمان گنجدره میدهد. در همین حال، تندیسی ایزدبانوی بدون سری که در تپه گنجدره کشف شده حاکی از باورهای مذهبی مردمان ساکن گنجدره است.
تا قبل از پژوهشهای اخیر ریشه مردمان گنجدره به درستی دانسته نمیشد. اما پژوهشگران در سال ۱۳۹۵، ژنوم استخراج شده از - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - بقایای استخوان گیجگاهی زن باستانی که بین - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - ۳۰ تا ۵۰ سن داشت را توالییابی کردند. تجزیهوتحلیلهای ژنتیکی نشان داد که این زن باستانی متعلق به هاپلوگروه ایکس (نژادهای ساکن اروپا، خاورمیانه، آسیای مرکزی، شمال افریقا و شمال آمریکا) است و از لحاظ فنوتیپی نیز به کشاورزان منطقه - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - آناتولی و قفقازی شباهت دارد. DNA این زن باستانی نیز نشان داد که او موهای مشکی، چشمانی قهوهای و عدم تحمل لاکتوز داشته است.
تپه مارلیک - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - یا - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - چراغعلی تپه در بخش خاوری سفیدرود - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - و درهی گوهررود، رودبار در استان گیلان واقع شده است. تصور عمدهی باستانشناسان بر این است که تپه مارلیک در هزارهی دوم پیش از عصر حاصر بهعنوان آرامگاه فرمانروایان و شاهزادگان کاربرد داشته است. برخی پژوهشگران - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - نام مارلیک را برگرفته از واژگان «مار» و «لیک» میدانند و دلیل این نامگذاری را انبوه مارهایی میدانند که در گذشته در منطقه میزیستند.
در کاوشهای باستانشناسی که اوایل دههی ۱۳۴۰ به سرپرستی دکتر عزتالله نگهبان انجام گرفت، مجموعه بزرگی از آثار باستانی از جمله ظروف سفالی، تندیسهایی به - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - شکل حیوانات و مجسمههای سرامیکی با نقوشی از انسان کشف شدند. متأسفانه، تپه مارلیک بارها مورد دستبرد سارقان عتیقه و آثار باستانی قرار گرفت و بسیاری از سلاحها، زیوآلات و برخی ظروف تزئینی نقره و طلایی متعلق به این محوطه باستانی در اروپا و آمریکا به مجموعهداران خصوصی فروخته شدند.
همین موضوع باعث شد که عزتالله نگهبان و همکارانش در یک دوره چهارده ماهه (از اوایل پائیز ۱۳۴۰ تا زمستان ۱۳۴۱) در شرایط سخت به کاوش این محوطهی باستانی پرارزش بپردازند. دکتر نگهبان و همکارانش توانستند پس از مرارتهای فراوان، یکی از بزرگترین کشفیات باستانی تاریخ ایران را انجام دهند - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - و به گورستان سلاطین دست پیدا کنند. اکنون به لطف کوششهای دکتر نگهبان، مارلیک به یکی از مشهورترین گورستان باستانی خاور نزدیک بدل شده است.
جام مارلیک
دکتر نگهبان در کشفیات خود به ۵۳ گور در مارلیک برخورد. در قبور باستانی در مجموع ۲۵۰۰۰ اثر باستانی کشف شد که بزرگترین مجموعه کشف شده از هر گورستانی در اوایل عصر آهن در خاور نزدیک - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - است. در این مجموعه ظروفی از طلا، نقره و برنز و به اشکال و اندازههای مختلف، ظروفی از شیشه (از اولین نمونههای شیشهسازی در تاریخ) و سرامیک و همچنین تندیسهای سرامیکی و فلزی از نگارههای حیوانات و انسان بههمراه برخی زیورآلات شخصی، مُهر و مهرههای استوانهای، مجموعه وسیعی از ابزارها و - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - اسلحهها و وسایل شکار وجود داشت. این کشفیات گسترده در زمان خود سروصدای زیادی به پا کرد و بار دیگر جایگاه مهم ایران در دنیای باستان را به - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - جهانیان شناساند، تا جایی که تصاویر جام طلای مارلیک برای نزدیک به دو دهه روی اسکناسهای پانصد ریالی چاپ میشد.
در مورد دورههای استفاده از گورستان مارلیک هنوز هم بحث - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - است. اما دکتر نگهبان با بررسیهای سالیابی که انجام داده، قدمت آن را بین سدههای سیزدهم تا دهم قبل - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - از عصر حاضر دانسته است. - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - اما برخی پژوهشگران این گاهشماری - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - را با ارجاع به چند اثر باستانی دیگر که در همین گورستان کشف شده زیرسوال بردهاند و عقیده دارند که گورستان بین سدههای هفتم تا ششم پیش از عصر حاضر مورد استفاده اشراف و سلاطین قرار میگرفته است. اما، آنطور که از بررسیهای متأخر بر میآید، این گمانه - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - بیشتر به دلیل تدفینهایی است - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - که احتمالا در سدههای بعد در گورستان مارلیک انجام گرفتهاند. در حالی که تپه مارلیک عمدتا گورستان شاهان و سلاطین بوده، اما در - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - دامنههای تپه، گورهایی به چشم میخورد که به دلیل کیفیت و کمیت آثار باستانی همراهبا مردگان تصور میشود که متعلق به فقرا بوده - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - است.
در مورد ماهیت مردمان مارلیک هم بحث بسیار است، اما توافق جمعی بر این است که این گورستان متعلق - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - به گروهی بوده که به یکی از زبانهای - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - ایرانی صحبت میکردند و از اوایل هزارهی دوم پیش از عصر حاضر از آسیای میانه به ایران مهاجرت کردند. دکتر نگهبان معتقد است که مردمان مارلیک متعلق به قبیله مردوئی یا قبایل آماردوی بودند.
تل باکون، در استان فارس، یکی دیگر محوطههای پیشاتاریخی ایران است که - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - در نزدیکی تخت جمشید قرار دارد. قدمت - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - سکونت در تل باکون حدود ۴۰۰۰ تا ۳۵۰۰ سال قبل - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - از عصر حاضر برآورده شده است. نخستین اکتشافات در تل باکون در سال ۱۳۰۷ توسط باستانشناس آلمانی، ارنست هرتسفلد از دانشگاه برلین انجام گرفتند. - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - کاوشهای هرتسفلد بعدها به وسیله باستانشناسان دیگری از جمله - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - الكساندر لانگستورف و دونالد مکكوین در - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - سالهای ۱۳۱۱ و ۱۳۱۲ دنبال شد. بعد از این در سال ۱۳۱۵ بود که اریش اشمیت مؤسسه خاورشناسی دانشگاه شیکاگو کاوشهای را در این محل انجام داد. کاوشهای بعدی را نیز باستانشناسان خارجی - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - از جمله نامو ایگامی و سیچی ماسودا از دانشگاه توکیو، ژاپن در سال ۱۳۳۵ انجام دادند.
محوطه باستانی تل باکون به دو فاز تقسیم میشود که به عقیده باستانشناسان فاز یک آن در حدود ۴۰۰۰ تا ۳۵۰۰ سال پیش از عصر حاضر دارای سکنه بوده است. در تل باکون، ظروف سفالین منقوش بسیاری کشف شده است. همچنین تندیس یک زن از جنس سرامیک و برخی حیوانات نیز در تل باکون کشف شدند. دیگر - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - آثار باستانی کشف شده در محل از جنس مس، سفال و - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - سنگ بودند. غنا و تنوع آثار باستانی تل باکون و همینطور کشف شواهدی از یک کارگاه بزرگ، نشان میدهد که این محوطه - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - باستانی روزگاری قطب صنعتی محسوب میشده و با نواحی دوردست از خلیج فارس تا - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - کرمان و شمال شرقی ایران روابط بازرگانی داشته است. به باور باستانشناسان در تل باکون، مس، سنگ صابونی - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - و فیروزه استخراج و در صنایع مختلف - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - به کار میرفته است.
بخشی از آثار باستانی تل باکون در مؤسسه خاورشناسی دانشگاه شیکاگو
فرهنگ تل باکون - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - در هزاره پنجم و اوایل هزاره چهارم پیش از عصر حاضر در استان فارس شکوفا شده و برای مدت طولانی و با گستردگی جغرافیای بالا به حیات خود ادامه داده است. اگرچه سنت سفالگری تل باکون به اندازه فرهنگ شوش در خوزستان، غنی و پیچیده بوده، اما تصور میشود که مردمان ساکن تل باکون بیشتر به زندگی عشایری - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - میپرداختند و به همین دلیل نیز سکونتگاههای کوچکتری نسبت به نواحی نزدیک مانند شوش کنونی داشتند. در سفالهای تل باکون علاوه بر نقوش منحصر به فردی مانند گوسفندها و بزهایی با شاخهای بلند، کوزهها و ظروف بسیاری با نقوش چلیپای شکسته یا - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - سواتسیکا به چشم میخورد.
تپه حصار، محوطهی ماقبل تاریخی است که در روستای حیدرآباد در جنوب - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - دامغان، استان سمنان در شمال شرقی ایران واقع شده است. تپهحصار برای اولین در سال ۱۲۵۷ توسط آلبرت هوتوم شیندلر کشف شد و سپس در سالهای ۱۳۱۰ و ۱۳۱۱ توسط اریش اشمیت مورد بررسی قرار گرفت. بررسیهای بعدی در اوایل دههی ۱۳۵۰ انجام گرفتند و بعدا گروهی از باستانشناسان در سال ۱۳۵۴، بررسیهای علمی - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - را با - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - استفاده بهترین روشهای نوین ارزیابی چینهشناسی و تاریخگذاری رادیو کربن در تپهحصار انجام دادند.
از مجموع کاوشهایی که در این محوطهی باستانی انجام گرفته، اینطور بر میآید که تپهحصار از هزارهی پنجم تا دوم پیش از عصر حاضر دارای سکنه بوده است. کمیت و پیچیدگی آثار باستانی کشف شده و همچنین آداب و رسوم دفن مردگان نشان میدهد، مردمان این فرهنگ با تمدنهای بینالنهرین و - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - آسیای میانه روابطی داشتهاند. باستانشناسان دورههای سکونت در تپهحصار را به ۳ دوره تقسیم کردند. قدمت اولین سکونتها در این محوطه بهدرستی مشخص نیست، اما به عقیده باستانشناسان، مردمان تپهحصار از حدود ۵۰۰۰ سال قبل از عصر حاضر در دوره مسسنگی در این مکان سکونت داشتند. - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - در بقایای کشف شده از این دوره، خانههای خشتوگلی و ابزارآلات مختلف و چرخ کشف شده است. همچنین ظروف - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - و جامهایی با نقوش هندسی و منقش به نگارههای حیوانات و گیاهان نیز از این دوره برجای مانده است.
در دورهی دوم که قدمت آن به ۴۰۰۰ سال قبل از عصر حاضر بازمیگردد، سنگهای لاجورد و مرمر سفید به وفور در مصنوعات مردمان فرهنگ تپهحصار یافت شده است. همینطور شواهد زیادی که از مس و سرب و نقره به - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - دست آمده نشان میدهد که این منطقه زمانی نقش مهمی - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - در تجارت و صادرات مصنوعات فلزی و سنگهای نیمه قیمتی به تمدنهای آسیای میانه، بینالنهرین و مصر ایفا کرده است. در دورهی سوم که به نیمه دوم هزاره سوم پیش از عصر حاضر (عصر برنز) بازمیگردد، میتوان شواهدی از ساخت شهری بزرگ با تراکم جمعیت بالا، تولید و ساخت انبوه مصنوعات و ساخت بناهای بزرگ عمومی و آئینی را در این منطقه مشاهده کرد.
در دورهی سوم و در اواخر هزاره سوم پیش از - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - عصر حاضر تغییرات - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - زیادی در تپه حصار رخ داده است. باستانشناسان شواهدی از تغییر معماری و برنامهریزی شهری را در تپهحصار یافتهاند. باور بر این است که مردمان تپه حصار از پیشه کشاورزی بهعنوان معیشت اصلی خود بهره میبردند و غلات (جو و گندم)، زیتون، انگور، عدس، نخود فرنگی و دیگر حبوبات را نیز میکاشتند. وجود تندیسهای زیادی از حیوانات - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - اهلی مانند گاو گوسفند نشان میدهد - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - که مردمان تپهحصار به گلهداری نیز میپرداختند. از شواهد - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - آنطور بر میآید که مردم تپه حصار در تمامی ۳ دوره پیشهگرانی ماهر بودهاند. در دورهی اول مصنوعات فلزی مختلفی از خنجر، تیشه، پیکان و سوزن در این - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - منطقه ساخته میشد. - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - اما در آثار دورهی دوم و سوم، کیفیت و - تعمیرات مایکروویو تکنوکیت شهرک نفت - تنوع بهصورت چشمگیری افزایش پیدا کرده و زیورآلات شخصی مانند گوشواره، آویز و دست بند بههمراه ابزارها و سلاحهایی مانند اسکنه، تیشه، نیزه و سرگرز و وسایل لوکسی مانند ظروف تزئینی و جام و آینههای منقوش ساخته میشود.
برای مطالعه بیشتر درباره تمدنهای باستانی ایران میتوانید به منابع زیر مراجعه کنید: